Urlop nad morzem

Waplewo

11 czerwiec 2012r.

Obecne miasto powstało w okresie podboju Pomezanii przez Krzyżaków, którzy nie mogąc utrzymać się wobec ciągłych napadów Prusów w 10 km odległym Starym Dzierzeniu, zbudowali tu w 1. 1248—60 silny zamek. Obok zamku powstaje osada, która w 1288 r. otrzymuje prawo miejskie. Miasto otoczone zostało palisadą, dostęp do jego wnętrza umożliwiały dwie murowane bramy obronne. Na środku rynku stanął ratusz a w pobliżu, u stóp zamkowego wzgórza kościół farny. Drugi kościół szpitalny wzniesiono na prawym brzegu rzeki. Miasto rozwinęło się szybko dzięki bogatym cechom rzemieślniczym i handlowi, który ułatwiała m. in. spławna rzeka Dzierzgoń. W 1410 r. gościł w opuszczonym przez Krzyżaków zamku król Władysław Jagiełło. Po pokoju toruńskim staje się Dzierzgoń, nazywany niegdyś Kiszporkiem, siedzibą polskiego starosty. Od pocz. XVII w. odbywały się tu sądy grodzkie. W pocz. XVIII w. powstaje na miejscu dawnego szpitala klasztor reformatów, a obok kościół barokowy, którego prezbiterium stanowił gotycki kościółek szpitalny. Do budowy użyto cegieł z rozebranego zamku krzyżackiego. W 1772 r. przechodzi Dzierzgoń pod panowanie pruskie. W 2 poł. XIX wieku po wybudowaniu dróg i linii kolejowej następuje niewielki rozrost miasteczka. W 1945 r. wraca Dzierzgoń w granice Polski. Działania wojenne zniszczyły zupełnie najstarszą część miasta. Po wojnie opracowano plan odbudowy i rozbudowy miasta, powstaje kilka zakładów przemysłowych, m. in. fabryka prefabrykatów budowlanych, zakłady mechaniczne, liczne warsztaty rzemieślnicze, placówki handlowe itp. Wzniesiono również kilka bloków mieszkaniowych. Z zamku położonego na szczycie stromego i wyniosłego pagórka zachowały się jedynie fragmenty fundamentów i kamienna szkarpa od strony wsch., a na sąsiednim wzgórzu wsch. fasada kaplicy Sw. Anny, odbudowanej w 1737 r. Murowany gotycki kościół farny przebudowany w 1730 r. Jego prezbiterium z kryptą pochodzi jeszcze z 1 poł. XIV w. Bogate wyposażenie głównie barokowe i późniejsze. Po drugiej stronie rzeki zachował się w całości poreformacki klasztor i barokowy kościół z pocz. XVIII w. Wsch. gotycka część kościoła z XIV w. jest pozostałością po kaplicy szpitalnej. We wnętrzu bogate wyposażenie z okresu baroku. Przy ul. Kajki 6 czynny jest dawny młyn zamkowy, może jeszcze gotycki, górna kondygnacja nowa. Drugi młyn przy ul. Żeromskiego 2, ryglowy, przypuszczalnie z XVIII w. Za Dzierzgoniem pociąg wjeżdża na teren woj. olsztyńskiego i biegnie przez Myślice do st. kol. Małdyty, leżącej na linii Elbląg-Bogaczewo-Morąg-Olsztyn. TRASA IV. Malbork — Elbląg (29 km) — Nabrzeże (40 km) — Suchacz Zamek (42 km) — Tolkmicko (49 km) — Frombork (60 km) — (Braniewo) Po opuszczeniu Malborka pociąg biegnie przez równą jak stół nizinę Żuław Malboriskich i po ok. 28 km jazdy, minąwszy płynącą z pobliskiego jez. Druzno rz. Elbląg, wjeżdża na teren Elbląga największego miasta Dolnego Powiśla i trzeciego po Gdańsku i Gdyni ośrodka przemysłowego w woj. gdańskim.

turystyka, nad morzem, Waplewo, domki