Urlop nad morzem

morze, jeziora, góry, Polska

Starogard Gdański

11 czerwiec 2012r.

Starogard Gdański (m. pow., 27 000 mieszk., ośrodek przemysłowy, połącz, kol. z Tczewem — 24 km, ze Skarszewami — 19 km, ze Skórczem — 24 km, połącz, aut. przez Trąbki Wlk. (23 km) z Gdańskiem — 49 km, z Czerskiem — 45 km, przez Czarlin (20 km) z Tczewem — 27 km, przez Skarszewy (16 km) z Tczewem — 49 km, ze Skórczem — 28 km, z Pelplinem — 16 km, przez Ocypel (36 km) i Skórcz (52 km) z Osie-kiem — 64 km, hotel, rest., st. wodna, st. benz.). Miasto leży w ładnej pagórkowatej okolicy, nad rz. Wierzycą, w pobliżu dużych obszarów leśnych. Najstarsza wiadomość o osadzie pochodzi z końca XII w. W tym czasie istnieje tu gród księcia ze Świecia — Grzymi-sława, położony na lewym brzegu Wierzycy, w miejscu noszącym dziś nazwę Święty Jan. Wymieniony książę przekazuje gród aktem z 1198 r. zakonowi rycerskiemu joannitów. W XIV w. opanowują te tereny Krzyżacy, władający ziemią gniewską, w skład której już od 1276 r. wchodziły posiadłości na prawym brzegu Wierzycy. Na miejscu dzisiejszego miasta powstaje nowa osada, która w 1348 r. otrzymuje prawo miejskie chełmińskie. W 1360 r. joannici odstępują zakonowi krzyżackiemu swe majętności i gród na lewym brzegu rzeki. Miasto otoczono murami, wzniesiono okazały kościół farny. Lewobrzeżna osada powoli zanika. W czasie wojny 13-letniej Starogard opowiada się przy Polsce, za co zostaje w 1461 r. doszczętnie ograbiony przez kom tura Fritza v. Raveneck i spalony. Po pokoju toruńskim wraca do Polski i staje się siedzibą starostów (od 1624 r.) oraz miejscem zjazdów sejmików szlacheckich. Wojna z Krzyżakami w 1520 r., wojny szwedzkie i napoleońskie, a wreszcie częste pożary i zarazy przynoszą spustoszenia i hamują rozwój miasta. W 1772 r. zajmują Starogard Prusacy, podczas wojen napoleońskich przebywają tu krótko oddziały gen. Dąbrowskiego obok wojsk francuskich. W 1846 r. przygotowuje się tu powstanie, które organizuje późniejszy znany działacz kaszubski Florian Ceynowa, wówczas student medycyny. Po I wojnie światowej wraca Starogard do Polski. W okresie okupacji w 1939^5 r. ludność polską wysiedlano i wywożono do obozów koncentracyjnych lub mordowano w pobliskich lasach koło Szpęgawska. Wymordowano również ok. 2000 chorych ze szpitala psychiatrycznego, znajdującego się w dzielnicy Kocborowo. 6 marca 1945 r. miasto zostało wyzwolone. Po wojnie następuje szybkie zagospodarowanie miasta, odbudowa i rozbudowa licznych zakładów przemysłowych. Do najważniejszych należą: Zakłady Wytwórcze Ogniw i Baterii, Starogardzkie Zakłady Obuwia, Zakłady Farmaceutyczne, Zakłady Przemysłu Spirytusowego, Huta Szkła, Fabryka Mebli Okrętowych, Zakłady Młynarskie i inne. W mieście liczne szkoły. Pow. Dom Kultury, duża biblioteka, kino. Projektuje się założenie Muzeum Kociewskiego PLAN 1. Ratusz 2. Fara 3. Baszta gotycka 4. Kościół poewangel-cki Y 48979 STAROGARD GDAŃSKI 5. Mury obronne 6. Koipiec pamiątkowy 7. Koszary z XVIII w W 1893 r. zwężono dołem basztę dla poszerzenia ulicy. W XVIII w. mieściła się w niej kaplica, za czasów pruskich więzienie, a w okresie okupacji Niemcy torturowali tu więźniów. Na pn. od baszty znajduje się most nad Wierzycą, która spiętrzona jazem przesyła część wody do biegnącej w kierunku wsch. Młynówki, a sama zatoczywszy dużą pętlę ku pn. powraca na tę samą wysokość ok. 500 m dalej, w rejonie zakładów młynarskich. Wzdłuż Młynówki zachowały się fragmenty murów i przebudowana baszta w pn.-wsch. narożniku średniowiecznego miasta. Najciekawszy fragment gotyckich murów zachował się od zach. strony miasta, koło parku miejskiego. (Zejść po minięciu mostu ścieżką w lewo.) U podnóża murów płynie Wierzyca, a nad nimi piętrzy się okazały, trójdzielny szczyt fary. Idąc dalej wzdłuż Wierzycy ku pd. zach. dochodzi się do schodków prowadzących na ulicę B. Bieruta, która przechodzi w szosę chojnicką. Przy szosie tej, tuż za miastem znajduje się cmentarz, na którym ustawiono po wojnie pomnik dla uczczenia pomordowanych w czasie okupacji 80 mieszkańców Starogardu. Z cmentarza powrót tą samą drogą na rynek (obecnie pl. 1 Maja) i z jego pn.-wsch. narożnika obok poewangelickiego kościoła z pocz. XIX w. wyjście ul. Tczewską, przy której cmentarz żołnierzy radzieckich i pomnik z 1948 r. Kilkadziesiąt kroków dalej kopiec oznaczony wysokim krzyżem. Ładną alejką, która prowadzi wzdłuż drogi do Tczewa na teren kilkaset metrów odległej strzelnicy, należącej niegdyś do bractwa kurkowego. Ładny ten zakątek jest miejscem rekreacji mieszkańców miasta w porze letniej. 36 km Pinczyn. Stara wieś kociewska. Pierwsza wzmianka z 1285 r. Pinczyn wsławił się utworzeniem w 1888 r. spółdzielni rolniczej, której celem było wykupienie ziemi z rąk niemieckich. Przypomina to pamiątkowy kamień ufund. w 1958 r. Dawny kościół z 1743 r. zamieniono na dom parafialny. Jego XVIII-wieczne wyposażenie przeniesione zostało do nowego kościoła z 1927 r. Zabytkowy dom z pocz. XIX w. obecnie siedziba GRN. W 1918 r. chłopi z Pinczyna stanęli do walki wyzwoleńczej, biorąc udział w wyprawie na oddział Grezschutzu stacjonowany koło Zblewa. Obok wsi znajduje się ogromny głaz narzutowy — Diabelski Kamień.

ocena 3,9/5 (na podstawie 82 ocen)

turystyka, nad morzem, Starogard Gdański