Urlop nad morzem

morze, jeziora, góry, Polska

Emigracja

15 maj 2012r.

Nigdze ju nie nalezesz dzys na świecie kątka, Gdze be po nós Kaszubach nie beła pamiątka pisał Derdowski (patrz pod D) w inwokacji do Kaszubów pod Widnem. Po niemal stu latach możemy powtórzyć te słowa z tym większą pewnością. Zarówno bowiem pierwszy okres stulecia, jak i obie, a zwłaszcza druga wojna światowa, powiększyły jeszcze zastępy emigracji kaszubskiej. Tak jak Polaków w ogóle, wszędzie po trochu Kaszubów na świecie.Ale największe ich skupiska znajdują się w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie. Brak dotychczas wyczerpujących opracowań naukowych na ten temat, brak dokładnych danych statystycznych z historii kaszubskiego wychodźstwa jak i pełnego obrazu współczesnego życia jego pokoleń. Przy tym pamiętać trzeba, że w okresie zaborów emigrujący byli poddanymi niemieckimi i często nie odnotowywano prawidłowo narodowości zarówno przy wyjeździe, jak i w kraju przyjmującym emigranta. Kaszubska emigracja była pierwsza w późniejszej, ogólnej fali z ziern polskich. Rozpoczęła się luz p0 roku 1831, a szerzej ruszyła po 1848, gdy Towarzystwo Żeglugi Morskiej z Hamburga rozpoczęło werbunek taniej siły roboczej „za morze". Ludzie szli tym chętnej, że do roku 1860 prze- £ jazd statkiem dla emigrują- •|Q1 cych na stałe był bezpłatny. O masowym zjawisku wychodźstwa na Kaszubach można mówić jednak dopiero pod koniec XIX stulecia, kiedy to represje po powstaniu styczniowym, a przede wszystkim wznowiona polakożer-cza polityka zaborcy i liczne wywłaszczenia chłopa stwarzają bardzo ciężkie warunki życia. W myśl statystyk Stefana Ramułta (patrz BADACZE) wyjechało w tym okresie 130 tysięcy Kaszubów, czyli co trzeci mieszkaniec tej ziemi! Emigranci rekrutowali się po trosze z całego regionu, ale większość pochodziła z południa: od Miracho-wa przez Kartuzy po Kościerzynę i od Tucholi przez Chojnice do okolic Charzyko- Gdzie teźq Kaszuby? W Ontario... 102 wów. Również obszar Puck — Wejherowo — Gdynia objęty został silnym ruchem wychodźczym. Oczywiście najbliższym rynkiem pracy były Niemcy; w samej tylko Westfalii i Nadrenii według statystyk niemieckich, a więc wątpliwych, znajdowało się w roku 1910 „około 20 tysięcy Kaszubów i Mazurów". Z Niemiec czasem jeszcze wiodła droga do Danii. Ale najgęściej płynęli Kaszubi na drugą półkulę. Znane nam są opłakane warunki podróży tych pierwszych emigrantów, niedole, choroby, głód i niebezpieczeństwa, oszustwa agentów, ciężki pionierski los na nowej ziemi. Znane choćby z literatury, Sienkiewicza i Konopnickiej. Kaszubscy osadnicy w Kanadzie, założywszy osadę Wilno w roku 1860, dopiero w czterdzieści lat później doczekają się drogi łączącej ich jeziorno-leśną lcra- Cmentarz za oceanem inę z większymi ośrodkami. W początkowym okresie żywność i inne artykuły noszono... pieszo w workach na plecach. Stąd też podobno cukier ukazywał się na tamtejszych pionierskich stołach tylko dwa razy do roku — na święta. Ale skąd ta, jakże nie kaszubska, a skądinąd bliska nazwa kolonii osadniczej? Ano, tak się złożyło, że przewodnikiem duchowym grupy jej kaszubskich założycieli był ksiądz W. Dembski, rodem właśnie z Wilna...

ocena 3,9/5 (na podstawie 82 ocen)

wczasy, turystyka, kaszuby, historia, polonia